Αναλύσεις /Απόψεις

Έλαβαν μέρος (με σειρά εμφάνισης) οι: Θανάσης Κουρλαμπάς, Αφροδίτη Αντωνάκη, Τζίνη Παπαδοπούλου, Σπύρος Μπιμπίλας, Βασίλης Μήλιος, Λουκάς Φραγκούλης, Στεφανία Φιλιάδη, Σοφία Παναηλίδου, Λένα Μαραβέα, Ευτυχία Λιβανίου, Γιώργος Σκουφής, Πηνελόπη Σκαλκώτου, Μαριάνθη Σοντάκη, Απόστολος Ψυχράμης, Δημήτρης Πάσιος, Αλεξάνδρα Λέρτα, Χρυσούλα Παπαδοπούλου, Σοφία Καψαμπέλη, Στέλιος Ψαρουδάκης, Ανδρέας Κωνσταντινίδης, Εστέλλα Κοπάνου, Μαριλένα Χατζηνικολαϊδη, Άγγελος Λιάγκος, Άντρια Ράπτη, Ζωή Κατσάτου, Φώτης Πετρίδης, Βίνα Παπαδοπούλου, Ανδρέας Ευαγγελάτος, Βούλα Κώστα, Κωνσταντίνος Ρεπάνης, Χρήστος Θάνος, Βαγγέλης Στρατηγάκος, Αργύρης Παυλίδης, Γιάννης Στεφόπουλος, Πέτρος Δαμουλής, Έλενα Δελακούρα, Λίλα Μουτσοπούλου, Θοδωρής Σμέρος, Τάνια Παλαιολόγου, Υακίνθη Παπαδοπούλου

Με βάση ποια κριτήρια ορίζεται ο επαγγελματίας καλλιτέχνης; Γιατί περιγράφονται οι καλλιτέχνες ως αρχέτυπο ευέλικτα εργαζόμενου στο σύγχρονο καπιταλισμό; Τι αντίκτυπο έχει η εμπορευματοποίηση της τέχνης στη συγκρότηση της επαγγελματικής ταυτότητας των καλλιτεχνών;

Ποιο εργασιακό τοπίο διαμορφώνεται για τους ηθοποιούς στην Ελλάδα μετά από τη δεκαετία της κρίσης και την πανδημία; Ποια είναι τα κύρια εμπόδια στη συνδικαλιστική δραστηριοποίηση των καλλιτεχνών και ποιες διεκδικήσεις και συλλογικές δράσεις ξεχώρισαν μέσα στην πανδημία;

Τις απαντήσεις σε αυτά και άλλα ερωτήματα θα βρείτε στη συνέντευξη που παραχώρησε η Χριστίνα Καρακιουλάφη στον Κώστα Γούση στο τρίτο επεισόδιο της εκπομπής του Eteron “On Precarity”, μια vidcast σειρά συζητήσεων με συγγραφείς βιβλίων γύρω από την εργασιακή επισφάλεια.

Η Χριστίνα Καρακιουλάφη είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης στο γνωστικό αντικείμενο «Κοινωνιολογία των Εργασιακών Σχέσεων». Στην παρούσα φάση είναι επιστημονικά υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος «Εργασιακή επισφάλεια και κοινωνική συνοχή: Η περίπτωση των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών».

Η συνέντευξη έγινε με αφορμή το βιβλίο της με τίτλο «Οι εργάτες της τέχνης. Το επάγγελμα του ηθοποιού στην Ελλάδα σε καιρούς κρίσης», το οποίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις Παπαζήση το 2022.

Τι είναι το πρεκαριάτο; Πώς διαμορφώνονται οι εργασιακές σχέσεις στο μεταπανδημικό περιβάλλον; Γιατί χάνουμε τον έλεγχο του χρόνου και είμαστε σε μια συνθήκη διαρκούς άγχους και μη βιώσιμου χρέους; Τι θα ήταν μια “πολιτική του παραδείσου” και πώς μπορεί να νικηθεί το “πολιτικό τέρας” της ακροδεξιάς; Τι είναι το βασικό εισόδημα και ποια είναι τα κύρια συμπεράσματα από τα πιλοτικά προγράμματα για την εφαρμογή του; Ποιος ο ρόλος των συνδικάτων στη χειραφέτηση του πρεκαριάτου; Και, τέλος, τι δουλειά έχουν οι ομιλίες ενός οικονομολόγου για το πρεκαριάτο στο νέο δίσκο των Massive Attack με τίτλο Eutopia;

Τις απαντήσεις σε αυτά και άλλα ερωτήματα θα βρείτε στη συνέντευξη που παραχώρησε ο Γκάι Στάντινγκ στον Κώστα Γούση και την Αγγελική K. Καραγεώργου στο πρώτο επεισόδιο της νέας εκπομπής του Eteron “On Precarity”, μια vidcast σειρά συζητήσεων με συγγραφείς βιβλίων γύρω από την εργασιακή επισφάλεια.

Ο Γκάι Στάντινγκ είναι συγγραφέας του βιβλίου «Τo Πρεκαριάτο: Η νέα Επικίνδυνη Τάξη», έργο αναφοράς για τη σχετική συζήτηση, το οποίο έχει μεταφραστεί σε 25 γλώσσες και πέρυσι κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Τόπος, στο πλαίσιο της εκδοτικής σειράς του mέta. Είναι οικονομολόγος, καθηγητής και ερευνητικός εταίρος του SOAS (Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών) στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, καθώς και ιδρυτικό μέλος και επίτιμος συμπρόεδρος του Παγκόσμιου Δικτύου για το Βασικό Εισόδημα (BIEN). Επίσης, εργάστηκε επί πολλές δεκαετίες και διετέλεσε Διευθυντής του Προγράμματος Κοινωνικοοικονομικής Ασφάλειας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.

Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις των ηθοποιών στις αρχές του 2023 προκειμένου να εκφράσουν την αντίθεσή τους στο ΠΔ 85/2022, το οποίο αναγνωρίζει στους αποφοίτους δραματικών σχολών προσόντα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΔΕ) εξισώνοντας τα διπλώματά τους με απολυτήρια λυκείου, οι καταγγελίες για τις εργασιακές συνθήκες στον κλάδο που έγιναν στο πλαίσιο του κινήματος #Metoo, αλλά και τα προβλήματα που ανέκυψαν κατά την περίοδο της πανδημίας λόγω της ελλειμματικής επιδοματικής πολιτικής για τους καλλιτέχνες έφεραν στο προσκήνιο τα εργασιακά προβλήματα των καλλιτεχνών-ηθοποιών. Μετά την πρώτη και πολύ μαζική πανκαλλιτεχνική κινητοποίηση στις 7 Μαΐου 2020, αλλά και τις δράσεις και παρεμβάσεις της διαδικτυακής συλλογικότητας Support Art Workers (SAW) διαφαίνεται η αναγκαιότητα των καλλιτεχνών να καταστούν ορατοί ως εργαζόμενοι, προβάλλοντας όλο και συχνότερα την ιδιότητα του «εργάτη της τέχνης» μέσα από τα σωματεία τους.

Πρόκειται για το αποτέλεσμα ενός ερευνητικού εγχειρήματος με θέμα την εκπαίδευση χορού στην Ελλάδα που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2021. Στο εγχείρημα αυτό, μέσω ανοιχτού καλέσματος και χωρίς επιλογή συμμετείχαν 24 άτομα, 13 τελειόφοιτοι/ες σπουδαστές/ριες χορού και 11 απόφοιτες, από σχολές χορού της Αθήνας, απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων σχετικών με την εκπαίδευση και το επαγγελματικό πεδίο του χορού. Η ταινία που προέκυψε καταγράφει την οπτική και την εμπειρία των ατόμων που σπουδάζουν ή σπούδαζαν μέχρι πρόσφατα χορό, και επιδιώκει να φέρει τις ανησυχίες και τις ανάγκες τους σε επαφή με την καλλιτεχνική και εκπαιδευτική κοινότητα. Θέτοντας προς συζήτηση ερωτήματα που γεννιούνται μέσα από το ίδιο το σπουδαστικό σώμα, απώτερος στόχος είναι να φανταστούμε πώς θα θέλαμε να είναι η χορευτική εκπαίδευση και να πυροδοτήσουμε έναν ευρύτερο δημόσιο διάλογο επ’ αυτής. Το εγχείρημα αυτό είναι μια ανεξάρτητη πρωτοβουλία, δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα, ούτε και χρηματοδοτείται από κάπου. Τα άτομα που εργαστήκαμε το κάναμε εθελοντικά πιστεύοντας στην αναγκαιότητα να ανοίξει ένας γόνιμος και αναστοχαστικός διάλογος για την εκπαίδευση του χορού, θέτοντας στο επίκεντρο τη γνώμη των ατόμων που τη βιώνουν. Ομάδα εργασίας: Κυβέλη Κουβάτση, Μαρία Τσιώλη, ECATI, Γιώργος Σιώρας Δεληγιάννης, Κωνσταντίνος Καστανιώτης

Μπορείς να ζεις από την μουσική; Μπορεί ο μουσικός να βιοπορίζεται από την ψυχαγωγία ή την εστίαση, τις συναυλίες, την ραδιοτηλεόραση, την δισκογραφία και το ψηφιακό περιβάλλον; Τι προσόντα και δεξιότητες χρειάζονται; Σε τι κατάσταση βρίσκεται η μουσική εκπαίδευση; Πόσο απαραίτητη είναι η επιμόρφωση; Η πολυαπασχόληση, η ετεροαπασχόληση και η εργασιακή επισφάλεια των μουσικών είναι εγχώρια ή παγκόσμια φαινόμενα; Τι μας έμαθε η κρίση και τι συμβαίνει με τις συλλογικότητες και τα σωματεία;

42 συνάδελφοι μουσικοί, ηχολήπτες και τραγουδιστές μιλούν για την τέχνη τους και την δουλειά τους. 42 εργαζόμενοι καλλιτέχνες αναρωτιούνται αν μπορείς να ζεις από την μουσική. Πώς το αποφάσισαν, τι αντιμετωπίζουν, με ποιους τρόπους ανταπεξέρχονται και γιατί επιμένουν.

Professional musicians in Athens are a community notoriously lacking in solidarity and collective campaigning. Even during the so-called ‘Greek Crisis’, that exacerbated circumstances of precarity among performing artists, musicians seemed reluctant to resort to collective struggle and unionisation. However, the wake of the pandemic that resulted in the closure of music venues and cancellation of all face-to-face musical activity overnight had an unprecedented effect on the collectivisation of Greek musicians. The Panhellenic Music Union is rising in visibility and agency and a new grassroots movement called ‘Support Art Workers’ has emerged as a point of solidarity for thousands of creative artists including musicians, actors, dancers, visual artists and technicians. In this audio statement, Ioannis Tsioulakis (author of Musicians in Crisis, Routledge 2020) reflects on these new developments and provides some thoughts on why Covid-19 might be a time that cultivates collective campaigns for musicians and other precarious creative workers.